การเลือกตั้งหลังการยุบสภา : หลักเกณฑ์และขั้นตอนตามรัฐธรรมนูญไทย

1. การยุบสภาคืออะไร?

การยุบสภาเป็น อำนาจของนายกรัฐมนตรี ที่สามารถขอพระราชวินิจฉัยให้ยุบสภาผู้แทนราษฎร เพื่อเปิดทางให้มีการเลือกตั้งใหม่ การยุบสภามักเกิดขึ้นเมื่อรัฐบาลขาดเสถียรภาพ หรือเพื่อแก้ปัญหาทางการเมือง เช่น ความขัดแย้งในสภา หรือรัฐบาลต้องการคืนอำนาจให้ประชาชนตัดสินอีกครั้ง

2. หลักเกณฑ์ตามรัฐธรรมนูญ

รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 มาตรา 103 และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. ได้กำหนดไว้ชัดเจนว่า:

• ต้องจัดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปภายใน 45 วัน แต่ไม่เกิน 60 วัน นับจากวันที่มีพระบรมราชโองการประกาศยุบสภา

• คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) มีหน้าที่กำหนดวันเลือกตั้ง วันสมัครรับเลือกตั้ง รวมถึงออกระเบียบและกำกับดูแลการเลือกตั้ง

• หลังการเลือกตั้ง กกต. ต้องประกาศผลรับรองภายใน 60 วัน นับจากวันเลือกตั้ง

3. กระบวนการหลังยุบสภา

เมื่อมีการประกาศยุบสภา กระบวนการจะเดินหน้าเป็นขั้นตอน ดังนี้:

1. วันยุบสภา (D-Day) → พระบรมราชโองการประกาศยุบสภาในราชกิจจานุเบกษา

2. กกต.กำหนดวันเลือกตั้ง → ภายในไม่กี่วัน กกต.ต้องกำหนดวันเลือกตั้งให้ชัดเจน

3. เปิดรับสมัครผู้สมัคร ส.ส. → มักจะเป็นช่วงสั้น ๆ 5-7 วัน เพื่อให้พรรคการเมืองเสนอผู้สมัคร

4. วันเลือกตั้ง → ต้องจัดขึ้นภายใน 45–60 วันหลังจากวันยุบสภา

5. การนับคะแนนและประกาศผลเบื้องต้น → กกต.จะรายงานผลภายในไม่กี่วัน

6. ประกาศรับรองผลอย่างเป็นทางการ → ภายใน 60 วันหลังเลือกตั้ง

7. เปิดประชุมรัฐสภา → เพื่อเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร และตำแหน่งสำคัญอื่น ๆ

8. โหวตเลือกนายกรัฐมนตรี → จัดขึ้นในที่ประชุมรัฐสภา (ส.ส. และ ส.ว. ร่วมกัน)

📅 ตัวอย่างไทม์ไลน์การเลือกตั้งหลังยุบสภา

สมมติว่า ยุบสภาในวันที่ 1 กันยายน 2568 (เป็นตัวอย่างเพื่อให้เห็นภาพ)

🔎 บทสรุป

• การเลือกตั้ง ต้องเกิดขึ้นภายใน 45–60 วัน หลังยุบสภา

• จากนั้นภายใน ไม่เกิน 60 วันหลังวันเลือกตั้ง กกต.ต้องประกาศรับรองผล

• ดังนั้น ตั้งแต่วันยุบสภาไปจนถึงได้รัฐบาลใหม่ อาจใช้เวลาประมาณ 3–4 เดือน